Güneşin Rengini Kim Çaldı ?

Yazı: Rıza Dinçer - Fotoğraflar: Deniz Tokay

Adana’da havanın açık ve net olduğu zamanlarda, özellikle kış mevsiminde otobanda giderken veya baraj setinin üzerinden geçerken karşınızda tüm ihtişamıyla yükselen Aladağları görürsünüz. Çok düzgün piramit şeklinde gördüğünüz en yüksek tepe Alaca zirvesidir (3588 m). Pozantı ilçesini geçtikten sonra sola Çamardı yolu ayrılır. Yolunuzu Çamardı ilçesine doğru çevirirsiniz. Yaklaşık bir saat sonra ilk küçük tepeleri görünmeye başlar Aladağlar'ın. Birden tüm görkemiyle bir kütle çıkar karşınıza; 3756 metrelik yüksekliğiyle Demirkazık, sizlere 'hoş geldiniz' der. Eğer akşamüstüyse zaman, Toros Dağları'nın bu orta kesiminde güneşin vurduğu devasa kireçtaşı blokları kızıla dönmeye başlamıştır. Al rengini güneşten alır Aladağlar. Niğde, Adana ve Kayseri sınırları içinde kalan, bünyesinde onlarca 3500 metrelik zirveyi barındıran Aladağlar, Alp-Himalaya dağ oluşum sistemi içinde yer alır. Milyonlarca yıllık bir sedimantasyon döneminden sonra iki levhanın birbirine yaklaşarak çarpışması sonucunda oluşmuştur. Dikkatli bir gözlemle bu çarpışmanın izlerini çok rahat bir şekilde görmek mümkün. Dağcılar için Türkiye dağcılığının mabedidir Aladağlar.

Yüzlerce metrelik kaya duvarları, görkemli yalçın zirveleriyle her yıl binlerce dağcıyı konuk eder; kimini eğitir, kimine zirvelerine çıkma onuru verir. Aladağlar üç farklı sisteme ayrılır: 'Demirkazık' (3756 m), 'Vay Vay Torasan' (3500 m) ve 'Emli'. Emli sisteminin en yüksek zirvesi, uzaktan hayli ürkütücü görünen Kaldı'nın yüksekliği 3726 metredir. Demirkazık sistemi içinde yer alan Yedigöller Platosu, bu dağların en turistik bölgesi. Platoya ulaşmak için 3200 metrelik bir geçidi aşmak gerekir. Platoda bulunan ve sayıları mevsimlere göre değişen buzul göllerinin çevresi gizli bir cennete benzer. Buzul gölleri ve bir kule gibi yükselen 3500 metrelik Direktaş Tepesi birbirini tamamlayarak muhteşem görüntüler sunar. Güneye doğru Hecer Boğazı'nı geçince önce Barazama köyü, ardından da Barazama Şelaleleri karşılar konuklarını. Yukarı doğru hareket ederek kireçtaşı bloklarının içinde bulunan karstik mağaralardan aşağı dökülen şelaleler Aladağlar'ın en ilginç görüntülerini oluşturur. Yeraltı suları koca bir dağın içinden yukarı çıkar ve oradan da bulabildiği boşluklardan dışarı çıkarak aşağıya doğru akar.

'Vay Vay Torasan' sistemi ise çok daha yabanıl. Aladağlar'ın orta kesimini oluşturan bu sistem yüksek zirveleri ve dik duvarları ile ürkütücü, ama bir o kadar da güzel görüntüler sunar. Ulaşımı zor olduğu için ziyaretçisi de daha azdır. Aladağlar'ın en çok ziyaret edilen kesimi 'Emli' sistemi. Kaldı, Alaca, Güzeller, Gürtepe gibi Aladağlar'ın önemli zirveleri bu sistem içinde yer alır. Tüm sistem içinde yürümeyi zorlaştıran bir engel var: Aladağlar'da fiziksel parçalanma sonucunda ana kayadan kopan küçük taş parçalarının oluşturduğu çarşak zemin, yürüyüşü bazen çekilmez hale getirir. Ancak çarşağın çıkışı ne kadar zor ve sıkıcıysa inişi de o kadar kolay ve zevkli.

Aladağlar'ın tüm vadileri içinde buzul şekillendirme izlerine rastlamak olası. Demirkazık Kuzey Buzulu ve Kaldı Kuzey Buzulu, son buzul döneminden kalma. Bölgedeki yaylaların su gereksinimleri de yaz aylarında eriyen bu buzullar sayesinde giderilir. Aladağlar ciddi bir eko-sistemi de barındırır. Çiçekler yüksekliğe göre sıralanmıştır adeta.

Aladağlar'a sık sık tırmanış yapan dağcılar, etraftaki çiçeklere bakarak yüksekliği tahmin edebilir. Yörede karamık denen ve bir pirinç tanesi büyüklüğündeki yemiş türü oldukça yaygın. Hafif ekşimsi tadıyla ağızda çok hoş bir tad bırakan bu bitkinin tam olgunlaşması için sonbaharı beklemek gerekir. Kartal, şahin ve kızıl akbaba gibi alıcı kuşlarlar Aladağlar'ın en ilginç kanatlılarından. Memeli olarak da iki egemen tür yaşam savaşı vermekte Aladağlar'da. Bunlardan biri koyunlara saldırdığı için avlanarak soyu tükenmeye yüz tutan bozkurt. Küçük gruplar halinde dolaşan kurtları görmek için bir obanın yanında kamp kurmak yeterli olabilir bazen. Bir sabah uyandığınızda büyük bir kayanın tepesinden obayı süzen bir kurt görmek hiç de sürpriz olmaz. Aladağlar'ın gerçek incisi ise, son yıllarda alınan tedbirlerle sayıları yeniden artmaya başlayan çatal boynuzlu dağ keçisi.

Dağlara hevesiniz varsa eğer, tırmanmasanız bile Emli Vadisi'ne, Demikazık'a, Yedigöller'e, Barazama'ya giderek Aladağlar'ın havasını soluyun, sabah erkenden çadırınızda sizleri kuş sesleri uyandırsın. İşte, o zaman dağcıların neden dağlara tekrar tekrar gitmek istediklerini anlayacaksınız.

Rıza Dinçer - rizadincer + gmail.com
Çukurova Doğa Gezginleri Topluluğu-ÇUGEZ

Tasarım: Studio Martin